Zie ik een mishandeld kind over het hoofd?

Regelmatig krijg ik vragen als: ‘Waarom zie ik geen signalen van mishandeling bij de kinderen in mijn klas of groep? Doe ik iets verkeerd?

Een kind per klas…

De kans is groot dat ook bij jou in de klas of groep kinderen zitten of hebben gezeten bij wie het thuis niet veilig is. Maar soms zie je het niet.

Het kan zijn dat je signalen over het hoofd ziet. Of je ziet signalen, zoals afwijkend gedrag, maar niet dat dat door ‘thuis’ komt. Een druk kind, een meisje dat geen aansluiting vindt met andere kinderen of die jongen die zich niet kan concentreren. Je denkt dan al snel aan ADHD of een andere ontwikkelingsstoornis. Maar het kan ook een andere oorzaak hebben. Bijvoorbeeld stress en onveiligheid.

De meeste kinderen vertellen niet uit zichzelf over hun moeilijke thuissituatie. Jonge kinderen weten vaak niet beter dan dat thuis bestaat uit spanning, ruzie, onvoorspelbaarheid, kritiek of jezelf zien te redden. Ze weten niet dat het ook anders kan.

Veel kinderen die worden mishandeld praten er niet over. Ze passen zich aan of maken zich onzichtbaar. Ze doen er soms alles aan om wat er thuis speelt geheim te houden. Ze zijn bang voor de reactie van hun ouders als ze erover praten. Op school willen ze net als de andere kinderen zijn, of ze willen hun ouders niet afvallen die toch al zo veel problemen hebben. Ze zijn bang voor de gevolgen als het bekend wordt; ‘Moet ik dan uit huis?’, ‘ Zie ik mijn zusje nog wel?’, of  ‘ Wie zorgt er dan voor mama?’  

Zo belangrijk ben je voor de kinderen

Als ze bij jou in de klas of groep zitten kan je ook veel voor hen betekenen als je NIET weet wat ze thuis meemaken. Jij bent belangrijk omdat ze zich bij jou in de klas veilig kunnen voelen. Jij kan ze stimuleren in zichzelf te geloven en vriendschappen te sluiten met andere kinderen. Jij kan hen laten merken dat je er voor ze bent en ze waardeert.

Dat is voor alle kinderen goed, maar voor kinderen die thuis continu in stress leven kan het cruciaal zijn. Je leert hen: ‘ik doe er toe’, 'volwassenen zijn te vertrouwen’ en ‘mijn mening telt en mijn verhaal is belangrijk’. Zo versterk je hun veerkracht. Zelfs als ze volwassen zijn noemen deze kinderen nog vaak die meester, juf of begeleider die er echt voor ze was, door wie ze zich gezien voelden en die ze vertrouwden.

Dit vertrouwen in anderen nemen ze mee naar volgende relaties waardoor ze meer open staan voor steun. En misschien durven ze iemand in vertrouwen te nemen. Jij kan als leerkracht of begeleider hieraan bijdragen. Zo belangrijk ben je voor de kinderen in je klas of groep!

Bekijk de 5 tips en ontdek waar je op kunt letten

1. Praat hierover met collega’s, samen zie je meer.
2. Focus niet teveel op signalen bij het kind. Zeker bij jonge kinderen zie je vaak meer in het gedrag van ouders.
3. Heb oog voor ouders, herken stresssignalen van ouders en zorg voor een goed contact. Bespreek zorgen of problemen.
4. Licht kinderen voor over kindermishandeling. Het is belangrijk dat ze weten dat kindermishandeling bestaat en dat hulp mogelijk is. De afleveringen van Klokhuis over kindermishandeling kun je hiervoor bijvoorbeeld goed gebruiken.
5. Leer hoe je de veerkracht van kinderen kunt versterken. Bijvoorbeeld met een cursus van Augeo Foundation.

Veel succes in de klas. Hopelijk helpen de tips jou om voor nog meer kinderen verschil te maken!