Opgroeien in een onveilige omgeving leidt niet per definitie tot blijvende schade. Ondersteunende relaties vroeg in het leven van kinderen kunnen de schadelijke invloed verminderen of zelfs omkeren. Steun helpt de veerkracht van kinderen te vergroten.

Wat is veerkracht?

Veerkracht is het vermogen om terug te veren, goed te functioneren en door te groeien na ingrijpende ervaringen. Het is geen vaststaande eigenschap die je wel of niet hebt, maar iedereen beschikt wel over mogelijkheden om hun veerkracht te ontwikkelen of te vergroten. Kinderen die veerkrachtig zijn, zijn in staat gebruik te maken van individuele eigenschappen en vaardigheden, zoals probleemoplossend vermogen, gevoel voor humor of sociale vaardigheden en externe middelen, zoals steun van een verzorger of een betrouwbare volwassene buitenshuis. Veerkracht is zichtbaar op meerdere gebieden, zoals een goede (geestelijke) gezondheid, liefdevolle relaties, goede (school)prestaties.

Herstel vindt plaats in relaties

Veerkracht ontwikkelt zich in interactie met anderen. Jonge kinderen richten zich voor steun en troost vooral op volwassenen, in eerste instantie hun ouders of verzorgers. Als ouders niet beschikbaar zijn, of het is thuis onveilig, dan kan de relatie met een betrouwbare volwassene buiten de familiekring kinderen helpen veerkracht te ontwikkelen. Hoe ouder kinderen worden, hoe meer zij zich ook op hun leeftijdsgenoten richten. Vanaf een jaar of elf zoeken kinderen steeds minder steun bij volwassenen en meer bij vrienden en klasgenoten.

Wat betekent steun bieden?

Steun begint bij veiligheid. Veiligheid is een basisvoorwaarde voor kinderen om zich te kunnen ontwikkelen. Als kinderen thuis onveilig opgroeien, is hun stresssysteem vaak in de war waardoor ze zich moeilijk kunnen ontspannen. Een veilige omgeving en veilige (rustige en voorspelbare) volwassenen helpen kinderen zich te ontspannen en zich weer verder te ontwikkelen.

Positieve sociale relaties vormen de basis voor veerkracht. Een kind dat zich onderdeel voelt van een groter geheel, is beter in staat negatieve gebeurtenissen te plaatsen en ermee om te gaan. Kinderen die thuis onveilig opgroeien lopen soms wat achter in hun sociaal-emotionele ontwikkeling, waardoor het lastig kan zijn vrienden te maken en te houden. Terwijl zij het wel hard nodig hebben om ‘erbij te horen’ en hebben daar soms hulp van volwassenen bij nodig.

Door hun ervaringen kunnen deze kinderen zich waardeloos of onzichtbaar voelen. Zij hebben veel persoonlijke aandacht, écht gezien worden en positieve ervaringen met veilige volwassenen nodig als tegenwicht tegen eerdere ervaringen thuis.

Ervaringen met veerkracht en steun

Veelgestelde vragen

Wil je meer weten of heb je een vraag?

Heb je niet kunnen vinden wat je zoekt, of heb je nog een vraag? Laat het hier weten, dan nemen we contact met je op.