Werken met een meldcode

• Algemeen: Implementeren van een meldcode

  Algemeen: Implementeren van een meldcode

  Deze cursus is bedoeld voor managers en leidinggevenden die een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling gaan implementeren in hun organisatie. Na de cursus beschik je over de ingrediënten voor een implementatieplan.

  Aanvullende informatie

  Toets: nee

  duur: 1-3 uur

  Leerdoelen

  • Je leert de basis over het thema huiselijk geweld
  • Je leert dat je als werkgever verantwoordelijk bent voor het opstellen en invoeren van een meldcode
  • Je leert dat je ervoor moet zorgen dat je personeel kan werken volgens de meldcode.
  • Je leert hoe je een veilig werkklimaat creëert en hoe je de meldcode implementeert.

Communiceren/Zorgen bespreken

• Gespreksoefeningen voor de zorg

  Gespreksoefeningen voor de zorg

  Signalen of vermoedens van onveilige gezinssituaties bespreken met de patiënt/cliënt of zijn of haar ouders vinden veel zorgprofessionals lastig. In deze online gespreksoefeningen oefen je de communicatietechnieken die daar houvast bij bieden : Schakelen tussen communicatieniveau ’s, emotieregulatie en luisteren, samenvatten en doorvragen (LSD). De gespreksoefening bestaat steeds uit twee onderdelen: je oefent eerst met een gesprek aan de hand van een videocasus, daarna doe je verdiepingsoefeningen met de betreffende gesprekstechniek.

  Hieronder vind je een overzicht van de gespreksoefeningen en voor welke sectoren en professionals deze geschikt zijn.

  • Gespreksoefening met moeder: mevrouw Gadema
    Vooral geschikt voor professionals uit de JGZ, GGZ, paramedische zorg en huisartsenzorg (POH)

    Dit is een gesprek met mevrouw Gadema die psychische problemen heeft. Je maakt je zorgen over haar dochter en bespreekt deze zorgen met haar. In dergelijke gesprekken kunnen de emoties hoog oplopen en dat kan spannend zijn voor jou als professional. Een aantal gesprekstechnieken kan dan helpen om aandacht aan de emoties te geven zodat deze wat kunnen zakken en je weer verder kan praten over de inhoud.

  • Gespreksoefening met cliënt Simone
    Vooral geschikt voor professionals in de paramedische zorg, verloskunde en huisartsenzorg (POH)

    Dit is een gesprek met cliënt Simone, die zwanger is. Ze kampt met vermoeidheidsklachten en ervaart thuis veel spanningen. Je maakt je zorgen om haar situatie en wil dit bespreken. Je leert de verschillende communicatieniveaus te gebruiken in een gesprek over zorgelijke signalen met een cliënt of zijn/haar ouder. Je oefent wanneer het schakelen naar welk communicatieniveau effectief is.

  • Gespreksoefening met collega Erik
    Vooral geschikt voor professionals uit de Huisartsenzorg (assistenten, triagisten en POH) en voor Verpleegkundigen (Ziekenhuis)

    Dit is een gesprek van een zorgprofessional met de behandelend arts Erik. Je hebt zorgen over jouw patiënt, mevrouw Martina, en wil dat Erik deze zorgen met haar bespreekt. Als je zorgen over een patiënt overdraagt aan een verantwoordelijke collega kan het gebeuren dat deze er niet voor open staat. In zo'n situatie kunnen de vier communicatieniveaus helpen om duidelijk te zijn maa r ook oog te houden voor de positie van de ander.

  • Gespreksoefening met cliënt Mehmet
    Vooral geschikt voor professionals in de gehandicaptenzorg, thuiszorg en paramedische zorg

    Dit is een gesprek met Mehmet, een jonge man die vanwege een beperking afhankelijk is van zorg. Je gaat met hem in gesprek omdat zijn gedrag veranderd is de laatste tijd en jij je zorgen over hem maakt. Je leert in deze oefening te schakelen tussen inhoud en gevoelsniveau en je ervaart welk effect dit heeft op het gesprek. Ook leer je hoe je kunt samenvatten of vragen stellen zonder oordeel of eigen interpretatie en wanneer het stellen van open of gesloten vragen effectief is in een gesprek.

  • Gespreksoefening met mantelzorger meneer Ketelman
    Vooral geschikt voor professionals in de ouderenzorg, ziekenhuizen, paramedische zorg en huisartsenzorg (assistenten en (POH).

    Dit is een gesprek met mantelzorger, de heer Ketelman, die voor zijn vrouw zorgt. Mevrouw Ketelman is jouw cliënt. De zorg voor zijn vrouw lijkt de heer Ketelman boven het hoofd te groeien. Je bespreekt jouw zorgen met hem. Je leert hoe je emoties van de mantelzorger kan laten zakken door de verschillende gesprekstechnieken op het juiste moment en op een effectieve manier in te zetten.

  duur: 30 minuten per gespreksoefening

  Leerdoelen

  • Je leert gesprekstechnieken om emoties te reguleren 
    • De interne dialoog benoemen en bespreken
    • Reflecteren
    • De expertise van de ouder/mantelzorger erkennen
    • Handelen als professional
    • Een aanbod doen: help mij om uw kind / partner/ ouder te helpen
  • Je leert luisteren, samenvatten en doorvragen (LSD)
    • Luisteren: verbale en non-verbale communicatie
    • Samenvatten: inhoud en emotie
    • Doorvragen: open en gesloten vragen 
  • Je leert schakelen tussen communicatieniveaus.
    Deze niveaus geven inzicht als een gesprek stagneert en geven handvatten om deze blokkade op te heffen door te schakelen.
    • Inhoud: waarover gaat het gesprek?
    • Procedure: hoe gaan we het bespreken, wat zijn de spelregels?
    • Interactie/relatie: hoe gaan we met elkaar om?
    • Gevoel: welke emoties spelen een rol?

• Stress-sensitief communiceren

  Stress-sensitief communiceren

  Het is niet eenvoudig om een gesprek te voeren in situaties waarbij stress en trauma's een grote rol spelen. In deze cursus legt kinder- en jeugdpsychiater Professor Adriaenssens uit hoe kennis over de werking van de hersenen kan helpen bij gesprekken over huiselijk geweld. Hij behandelt verschillende casussen en maakt gebruik van animaties en videobeelden.

  Tijdens de cursus

  In deze cursus wordt onder andere antwoord gegeven op de volgende vragen:

  • Hoe herken je hoogoplopende emoties?
  • Welke hersengebieden zijn actief tijdens een gesprek?
  • Welke gesprekstechnieken helpen als emoties een gesprek belemmeren?

  Aanvullende informatie

  • Interview: Peter Adriaenssens
  • E-college: 0,5 uur
  • Oefenmodule: 0,5 uur
  • Toets: ja

  duur: 1 uur

  Leerdoelen

  • Je leert wat een goede basishouding is voor een gesprek.
  • Je leert wat de functie van emoties is en welk effect ze hebben op communicatie.
  • Je leert welke gesprekstechnieken je kunt gebruiken. Bijvoorbeeld: reflecteren, de interne dialoog extern maken, eigen deskundigheid benutten, expertise van de ouder/mantelzorger erkennen.

  Accreditatie

  • ABAN Accreditatie Bureau Algemene Nascholing (ABAN) - KNMG: 0,5 punt
  • NVDA Doktersassistenten (CADD van de NVDA): 1 punt
  • KCKZ Kenniscentrum Kraamzorg (KCKZ): 1 punt
  • VenV Accreditatiebureau Kwaliteitsregister V&V en Register Zorgprofessionals: 1 punt
  • KNOV Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV): 1 punt

Samenwerken aan veiligheid

• Samen leren van calamiteiten

  Samen leren van calamiteiten

  Samen leren van calamiteiten is speciaal ontwikkeld voor professionals die deel uitmaken van wijkteams en multidisciplinaire zorgteams. Het doel van de oefencasus is het bewustzijn en de competenties van deze professionals te vergroten en het samenwerken aan veiligheid in kwetsbare gezinnen te verbeteren.

  Je leert aan de hand van een fictieve calamiteit: het verhaal van het gezin Smit. Je ziet de gebeurtenissen in het gezin vanuit de perspectieven van de verschillende betrokken professionals. Je bestudeert de oefencasus individueel en leert zo over signaleren, informatie delen, veiligheidstaxatie, monitoring en regievoering. De Inspectie geeft vervolgens feedback op het handelen van de professionals en reikt verbeterpunten aan. Je reflecteert op je eigen professioneel handelen, op de samenwerking binnen het team en met samenwerkingspartners als het gaat om het werken aan veiligheid in kwetsbare gezinnen.

  In onveilige situaties werk je als hulpverlener nooit alleen. Daarom heeft het meerwaarde om de online oefencasus en aanbevelingen samen met collega’s of samenwerkingspartners na te bespreken. Dit kan bijvoorbeeld door een bespreking in een teamoverleg of een samenwerkingsverband. In de handreiking wordt beschreven hoe dit “samen leren” vormgegeven kan worden. In de oefencasus staan naast inhoudelijke vragen over het verhaal ook een aantal reflectieve vragen over je eigen werkpraktijk. De antwoorden op deze vragen zijn bedoeld voor de nabespreking van de casus.

  Accreditatie

  SKJ
  Accreditatiepunten worden niet automatisch toegekend, dit is ter beoordeling van het SKJ. Je kunt deze oefencasus zelf indienen bij het SKJ onder 'informeel leren' (jeugd en gezinsprofessionals) of 'vrije ruimte' (jeugdzorgwerkers). Houd er rekening mee dat het SKJ zal vragen om een verklaring van je leidinggevende, een eigen verklaring of verslag, en een bewijs van deelname (je krijgt een certificaat na afronding).

  duur: 1 uur

Gevolgen van kindermishandeling

• Langetermijngevolgen van kindermishandeling

  Langetermijngevolgen van kindermishandeling

  De cursus Langetermijngevolgen van kindermishandeling gaat over de impact die het opgroeien onder langdurig stressvolle omstandigheden kan hebben en hoe dit allerlei klachten op volwassen leeftijd kan veroorzaken. Je leert in de cursus wat de gevolgen kunnen zijn voor onder andere het leren, gedrag, gezondheid (fysiek en mentaal) en ouderschap. En hoe het komt dat ingrijpende jeugdervaringen zo langdurig en op zoveel gebieden schadelijke gevolgen kunnen hebben. Experts vertellen daarover en je hoort voorbeelden uit de praktijk. Je reflecteert op hoe je in jouw werk van betekenis kan zijn voor mensen met ingrijpend jeugdervaringen en hoe jij bescherming kan bieden tegen deze negatieve gevolgen.

  Aanvullende informatie

  • Module:1 uur
  • Toets: nee

  duur: 1 uur

  Leerdoelen

  Na deze cursus:

  • Begrijp je hoe deze gevolgen kunnen ontstaan en hoe het kan dat deze langdurig kunnen zijn.
  • Weet je op welke gebieden de gevolgen van ingrijpende jeugdervaringen in de volwassenheid kunnen optreden.
  • Ben je je ervan bewust welke mogelijke link er tussen iemands klachten en ingrijpende jeugdervaringen zijn.

Letselduiding

• FMEK: Letsel bij een vermoeden van kindermishandeling

  FMEK: Letsel bij een vermoeden van kindermishandeling

  In deze module leer je over belangrijke aandachtspunten en valkuilen in het onderzoeken van letsel bij een vermoeden van kindermishandeling. Je leert aan de hand van huidafwijkingen kritisch te kijken en te beoordelen of deze mogelijk het gevolg zijn van een ziekte, een ongeval of mogelijk zijn toegebracht.

   

  Programma FMEK

  Deze module is ontwikkeld binnen het Programma FMEK om de forensisch medische expertise op het gebied van kinderen bij forensisch medisch professionals te vergroten. Vanuit het programma zijn er 3 modules speciaal ontwikkeld. De andere 2 modules zijn:

  • 'Forensisch medische letselrapportage' (hierin leer je hoe je een goede letselrapportage maakt die onafhankelijk en objectief is) 
  • 'Juridische vraagstukken in forensisch medisch onderzoek'  (over de juridische aspecten die bij het onderzoek en de rapportage van belang zijn). 

  De modules kunnen los van elkaar worden gevolgd.

  duur: 1,5

  Leerdoelen

  Na het afronden van deze module:

  • weet je wat het doel is van forensisch medisch onderzoek bij het beoordelen van letsel. 
  • ben je op de hoogte van enkele belangrijke basisprincipes bij het doen van forensisch medisch onderzoek.
  • ben je je bewust van verschillende valkuilen bij het beoordelen van letsel.
  • weet je hoe je in dit proces kan samenwerken met andere betrokken professionals.
  • ben je je bewust van het belang van een goede onderbouwing.
  • weet je welke stappen je doorloopt bij het beoordelen van letsel.
  • ben je toegerust met praktische voorbeelden om in de praktijk beter onderscheid te kunnen maken tussen een medische of niet medische oorzaak van veelvoorkomende letsels.
  • weet je bij een niet medische oorzaak hoe te onderscheiden tussen mogelijkheid accidenteel versus toegebracht letsel en hoe te beoordelen of de toedracht bij het letsel past.

  Accreditatie

  • ABAN Accreditatie Bureau Algemene Nascholing ABAN: 1.5 punt
• FMEK: Opstellen van een forensisch medische letselrapportage

  FMEK: Opstellen van een forensisch medische letselrapportage

  Je leert wat het Bayesiaans redeneren inhoudt en waarom deze methode geschikt is om betekenis te geven aan je medische bevindingen. Hoe je dit toepast in de praktijk, kun je oefenen aan de hand van een casus. Ook leer je hoe je het letsel vastlegt, beschrijft en op logisch correcte wijze interpreteert. Door middel van interactieve oefeningen leer je hoe je volgens de Bayesiaanse methode de bewijskracht van je bevindingen berekent en via filmpjes krijg je praktische tips van een expert hoe je verder moet als er bijvoorbeeld geen literatuur beschikbaar is.
  
  

  Programma FMEK

  Deze module is ontwikkeld binnen het Programma FMEK om de forensisch medische expertise op het gebied van kinderen bij forensisch medisch professionals te vergroten. Vanuit het programma zijn er 3 modules speciaal ontwikkeld. De andere 2 modules zijn:

  • 'Letsel bij vermoeden van kindermishandeling' (hierin leer je over belangrijke aandachtspunten en valkuilen in het onderzoeken van letsel bij een vermoeden van kindermishandeling). 
  • 'Juridische vraagstukken in forensisch medisch onderzoek'  (over de juridische aspecten die bij het onderzoek en de rapportage van belang zijn). 

  De modules kunnen los van elkaar worden gevolgd.

  duur: 1

  Leerdoelen

  In deze module leer je: 

  • wat de waarde is van een onafhankelijke en objectieve letselrapportage, opgesteld door de forensisch geneeskundige
  • wat Bayesiaans redeneren/interpreteren inhoudt.
  • hoe je hypotheses toetst en waarschijnlijkheidsuitspraken doet op basis van de letsels en bevindingen.
  • wat wel en niet relevant is voor je onderzoek en wat je meeneemt in je conclusie.
  • Wat je moet weten voordat je aan het letselonderzoek begint en welke informatie je nodig hebt voor het opstellen van je letselrapportage.
  • onderscheid maken tussen constateringen/resultaten/bevindingen én duiding.
  • hoe je het letsel beschrijft volgens PROVOKE, typeert en duidt op de mogelijkheid of ze wel of niet zijn toegebracht.
  • hoe je de methode van Bayesiaans redeneren, interpreteren en rapporteren toepast.
  • hoe je de bewijskracht van je bevindingen berekent.

   

  Accreditatie

  • ABAN Accreditatie Bureau Algemene Nascholing ABAN: 1 punt
  • VenV Accreditatiebureau Kwaliteitsregister VenV en Register Zorgprofessionals: 1 punt
• FMEK: Juridische vraagstukken

  FMEK: Juridische vraagstukken

  Deze module biedt je een praktisch denkkader voor juridische/gezondheidsrechtelijke vragen die zich kunnen voordoen in iedere fase van het forensisch medisch onderzoek bij een vermoeden van kindermishandeling. Het doel is om je vertrouwen en tools te geven om ‘gerust’ en adequaat het forensisch medisch onderzoek te kunnen doen. Je oefent met het toepassen van dit kader aan de hand van situaties die zich in de praktijk voordoen.

  Programma FMEK

  Deze module is ontwikkeld binnen het Programma FMEK om de forensisch medische expertise op het gebied van kinderen bij forensisch medisch professionals te vergroten. Vanuit het programma zijn er 3 modules speciaal ontwikkeld. De andere 2 modules zijn:

  • 'Letsel bij een vermoeden van kindermishandeling' (over belangrijke aandachtspunten en valkuilen in het onderzoeken van letsel bij een vermoeden van kindermishandeling)
  • 'Forensisch medische letselrapportage' (hierin leer je hoe je een goede letselrapportage maakt die onafhankelijk en objectief is) 

  De modules kunnen los van elkaar worden gevolgd.

  
  

  duur: 1 uur

  Leerdoelen

  Na het afronden van de module

  • heb je een overzicht van het relevant juridisch kader van FMEK.
  • weet je aan welke eisen een opdracht tot onderzoek moet voldoen.
  • weet je waar toestemming voor nodig is en van wie bij het starten van een onderzoek, bij het delen van informatie en bij het opvragen van een dossier.
  • weet je hoe te handelen wanneer geen toestemming wordt gegeven.
  • heb je kennis van de regels omtrent het gebruik van beeldmateriaal.
  • heb je kennis over de rechten en plichten rond het medisch dossier.
  • weet je in welke situaties welke medische informatie gedeeld mag worden met derden.
  • ben je op de hoogte van belangrijke aandachtspunten bij het uitbrengen van een rapport.
  • heb je kennis van belangrijke gedragsregels bij het uitbrengen van een rapport.

   

Schadelijke praktijken en radicalisering

• Zorgprofessional: Huwelijksdwang

  Zorgprofessional: Huwelijksdwang

  Bij huwelijksdwang wordt iemand gedwongen te trouwen, bijvoorbeeld door ouders of andere familieleden. Dit is strafbaar. Uit onderzoek blijkt dat er in Nederland elk jaar enkele honderden slachtoffers zijn van huwelijksdwang. Er zijn ook slachtoffers die zonder identiteitspapieren worden achtergelaten in het land van herkomst. De meeste slachtoffers van huwelijksdwang zijn jongeren. Vaak zijn het meisjes, maar soms ook jongens. Vaak worden de slachtoffers ook bedreigd of mishandeld.

  Huwelijksdwang komt vooral voor in gemeenschappen waarin de eer van de groep belangrijk is, zoals in Turkse, Marokkaanse, Surinaams-Hindoestaanse, Somalische, Iraanse, Iraakse, Afghaanse, Pakistaanse, Koerdische, Chinese, Molukse en Roma-gemeenschappen. Ook in orthodoxe kringen komt het voor. Het is niet altijd duidelijk of iemand wordt gedwongen te trouwen. Soms zijn er wel signalen.

  In de cursus vertelt een aantal ervaringsdeskundigen hun verhaal. Ook professionals komen aan het woord. Er wordt gebruik gemaakt van interactieve werkvormen om de vertaalslag te maken naar de eigen werkpraktijk. Doel van de cursus is dat professionals signalen van huwelijksdwang beter leren herkennen en vervolgens jongeren beter kunnen helpen of doorverwijzen.

  Opfrismomenten

  Deze cursus bevat opfrismomenten. Een opfrismoment is een kort stukje scholing dat extra informatie of verdieping bij een leeronderdeel bevat. Een opfrismoment duurt maximaal 15 minuten. Als een cursus opfrismomenten bevat, dan krijgt de gebruiker deze automatisch toegestuurd drie maanden en een half jaar na het afronden van de scholing. De opfrismomenten zijn niet geaccrediteerd bij de diverse kwaliteitsregisters.

  Aanvullende informatie

  • Bij de ontwikkeling van de cursus hebben Augeo en Fier onder meer samengewerkt met experts op het terrein van huwelijksdwang.
  • De cursus wordt afgesloten met een toets

  duur: 2,5 uur

  Leerdoelen

  Je krijgt inzicht in je eigen normen, waarden en belemmeringen rond het thema huwelijksdwang. De cursus gaat in op vragen als:

  • Wat is huwelijksdwang en welke rol kan eer daarbij spelen?
  • Wat zijn signalen van huwelijksdwang?
  • Wat kun je als professional doen met deze signalen?
  • Wat kunnen andere (specialistische) professionals voor mij betekenen?

  Accreditatie

  • KNOV KNOV (Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen): 2 punten
• Schadelijke Praktijken

  Schadelijke Praktijken

  Gedwongen worden te trouwen met iemand die je niet zelf hebt gekozen, mishandeld worden omdat je de eer van de familie hebt aangetast, achtergelaten worden in het herkomstland (van je ouders) omdat je verwestert of genitaal verminkt worden omdat de traditie dit voorschrijft. Ook in Nederland komt dit voor. Het zijn voorbeelden van schadelijke praktijken die in Nederland verboden zijn.
  Als professional heb je een belangrijke rol in het voorkomen of stoppen van deze vormen van geweld. Deze cursus biedt je praktische tips hoe je het kan signaleren, er over kan communiceren en wat je kan doen wanneer je vermoedt dat een kind, jongere of volwassene met wie jij werkt hiervan slachtoffer is of dreigt te worden. 

  duur: 1,5 uur

  Leerdoelen

  • Je weet wat schadelijke praktijken zijn en wat de verschillende vormen (huwelijksdwang en achterlating, eergerelateerd geweld,  vrouwelijke genitale verminking) inhouden.
  • Je hebt inzicht in de achtergronden die een rol spelen zoals eer, gender en groepsdruk.
  • Je bent je bewust van je eigen houding en belemmeringen rondom dit thema.
  • Je kent de stappen van de meldcode Eergerelateerd geweld en waarin deze verschilt van de meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling.
  • Je weet wat signalen zijn van schadelijke praktijken.
  • Je weet bij vermoedens waar je advies kan vragen, welke organisaties je kan benaderen en wat hun rollen en mogelijkheden zijn.
  • Je weet hoe te handelen. 
  • Je weet wat belangrijke aandachtspunten zijn bij interculturele gespreksvoering.

  Accreditatie

  • SK Jeugd SKJ: 1.5 punten (ID nummer SKJ214321)

Aanvullende cursussen

Een aanvullende cursus geeft extra informatie en/of gaat dieper op de leerstof in. Het is belangrijk om eerst de basiscursussen te volgen voordat je aan de aanvullende cursussen begint.

• Gesprekshandreiking

  Gesprekshandreiking

  Door het uitgebreide onderzoek ‘Kwestie van lange adem’ naar huiselijk geweld en kindermishandeling door het Verwey-Jonker Instituut zijn we veel meer te weten gekomen over het geweld en de problemen bij de gezinnen die gemeld zijn bij Veilig Thuis en de hulp die zij kregen. We zien dat het anderhalf jaar na de melding beter met hen gaat. Maar er is ook nog veel te doen. Het leerproduct gesprekshandreiking helpt je verdere stappen te nemen. Het is bedoeld voor professionals, bestuurders en beleidsmakers die werken in het veld van kindermishandeling en partnergeweld. Met de praktische handreiking kun je op een constructieve wijze met elkaar verder spreken over de onderzoeksresultaten en aanknopingspunten vinden voor verbetering en die vervolgens heel concreet uitwerken in beleid en vervolgstappen.

  • Geweld en verwaarlozing in kaart brengen
  • Complexe en meervoudige problemen
  • Focus op het kind
  • Hulp aan gezinnen
  • Aandacht voor genderverschillen

   

  duur: 45 min. per thema, excl. het voeren van het gesprek

• Gezinsprofielen

  Gezinsprofielen

  In ‘Kwestie van lange adem’, het grootschalige onderzoek naar huiselijk geweld en kindermishandeling door het Verwey-Jonker Instituut, zijn patronen achter het gezinsgeweld geanalyseerd. Hieruit kwamen vijf herkenbare gezinsprofielen naar voren. Het herkennen van deze profielen helpt je bij het begrijpen van wat er speelt in het gezin en uiteindelijk welke hulp nodig is. Hoewel elk gezin uniek is, zijn er verschillende profielen te onderscheiden, met elk een andere problematiek die op de voorgrond staat:

  • Intieme terreur
  • Complexe conflictscheidingen
  • Langdurige zorg
  • Kindgedrag en opvoedstress
  • Gezin in stress

  duur: 1 uur