Algemeen: Implementeren van een meldcode

Deze cursus is bedoeld voor managers en leidinggevenden die een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling gaan implementeren in hun organisatie. Na de cursus beschik je over de ingrediënten voor een implementatieplan.

Aanvullende informatie

Toets: nee

duur: 1-3 uur

Leerdoelen

• Je leert de basis over het thema huiselijk geweld
• Je leert dat je als werkgever verantwoordelijk bent voor het opstellen en invoeren van een meldcode
• Je leert dat je ervoor moet zorgen dat je personeel kan werken volgens de meldcode.
• Je leert hoe je een veilig werkklimaat creëert en hoe je de meldcode implementeert.

Kinderopvang: Werken met een meldcode

In deze cursus leer je wat je als pedagogisch medewerker in de kinderopvang kunt doen als je denkt dat een kind thuis verwaarloosd of mishandeld wordt.

Tijdens de cursus oefen je met videofragmenten en interactieve werkvormen. De cursus wordt afgesloten met een toets.

duur: 2,5

Leerdoelen

• Je leert hoe kindermishandeling kan ontstaan en wat de gevolgen ervan kunnen zijn.
• Je leert welke vormen van kindermishandeling er zijn.
• Je leert welke signalen kunnen wijzen op kindermishandeling.
• Je leert hoe je met een vermoeden van kindermishandeling kunt omgaan en hoe je je zorgen in kaart brengt
• Je leert hoe je op een respectvolle en niet-oordelende manier communiceert met ouders.
• Je maakt kennis met de Wet meldcode en de vijf stappen van een meldcode.

Kinder- en gastouderopvang: 5 online modules over sociale veiligheid

Een basisvoorwaarde voor kinderen om zich gezond te kunnen ontwikkelen is dat zij zich veilig voelen. Voor veel kinderen is dit niet vanzelfsprekend, bijvoorbeeld wanneer ouders in een (v)echtscheiding terechtkomen of als zij thuis te maken krijgen met kindermishandeling of verwaarlozing. Als pedagogisch medeweker of gastouder speel je een belangrijke rol in het leven van een kind, maar soms is het moeilijk om signalen van onveilige situaties goed te duiden en te weten wat je het beste kunt doen wanneer je zorgen hebt.

Met deze 5 online modules van ongeveer 15 minuten kunnen pedagogisch medewerkers en gastouders kennis opdoen rondom de volgende thema’s:

Module 1: Casus verwaarlozing (15 minuten)

Kinderen krijgen niet altijd de zorg en aandacht die zij van hun ouders nodig hebben. Dit kan hun ontwikkeling belemmeren of zelfs schaden. Als pedagogisch medewerker of gastouder ben je belangrijk in het vroeg signaleren van verwaarlozing. In deze module leer je hier meer over.

Module 2: Seksueel gedrag van kinderen (15 minuten)

In deze module leer je welk gedrag bij een gezonde seksuele ontwikkeling van kinderen hoort, welk gedrag van kinderen seksueel grensoverschrijdend is en hoe je kunt omgaan met dit gedrag.

Module 3: Casus oudersignalen (15 minuten)

In de kinder –en gastouderopvang werk je met kinderen, maar je hebt ook te maken met de ouders van het kind. Wat zijn oudersignalen? En hoe ga je hiermee om? Dit leer je in deze module.

Module 4: Praten met kinderen (15 minuten)

In een gesprek met een kind kun je als gastouder of pedagogisch medewerker signalen opvangen waaruit blijkt dat er thuis iets aan de hand is. Hierover praten is niet makkelijk, niet voor jou en niet voor het kind. In deze module leer je hoe je het gesprek met een kind aan kan gaan, na het opvangen van een signaal.

Module 5: Grensoverschrijdend gedrag door een collega (15 minuten)

Wat doe je als jouw collega ‘over de grens’ gaat? Welke stappen moet je ondernemen? In deze module leer je hier meer over.

Aanvullende informatie

Na afronding van alle modules kun je een bewijs van deelname downloaden.

duur: 5 kwartier (5 modules van 15 minuten, los te volgen)

Kinderopvang en Primair Onderwijs: herhaling werken met de meldcode

Als professional pas je de stappen van de meldcode niet dagelijks toe. Toch is het belangrijk dat je deze kennis blijft herhalen, zodat je weet hoe te handelen wanneer je je zorgen maakt om een kind. In deze herhaal cursus wordt jouw kennis over de stappen van de meldcode weer opgefrist. Daarnaast is er in deze cursus veel aandacht voor het gebruiken van de meldcode in de praktijk.  Pedagogisch medewerkers en  leerkrachten delen hun ervaringen met de meldcode: waar ze tegenaan lopen en hoe zij dat oplossen. Deel 2 gaat in op gespreksvoering met ouders. Je oefent aan de hand van filmpjes over hoe je zorgen met ouders kunt delen. 

duur: 1 uur

Leerdoelen

• In deze cursus fris je je kennis op over de meldcode; het doel, de signalen en de inhoud van de stappen.
• Je reflecteert op belemmeringen die andere professionals in de praktijk tegenkomen en hoort de visie van collega’s, een ouder, een kind en van Veilig Thuis op jouw rol.
• Aan de hand van vragen uit de praktijk oefen je met het toepassen van je kennis in praktijksituaties.
• Je verdiept je kennis en vaardigheden in gespreksvoering met ouders. Geïllustreerd door korte filmpjes leer je hoe je je zorgen onder woorden kan brengen en hulp kan introduceren en daarin goed kan reageren op de emoties van de ouder.

Kinderopvang trainersmaterialen: oefenen met de meldcode in je team

Pedagogisch medewerkers hebben in de online cursus 'Werken met een meldcode' geleerd de stappen van de meldcode te volgen wanneer zij zich zorgen maken om een kind. In de praktijk is er echter weinig gelegenheid om ervaring op te doen of weinig tijd om te oefenen. Hierdoor kunnen belemmeringen en onzekerheid een rol spelen om ook daadwerkelijk in actie te komen bij een vermoeden. Wat als je het verkeerd ziet, als het kind overstuur raakt of als ouders boos worden? Eigen normen spelen daarbij onbewust ook een rol. Daarnaast zal een pedagogisch medewerker nooit alleen handelen, maar altijd in samenspraak met collega’s en andere betrokkenen in de organisatie. Na het volgen van de cursus is het daarom belangrijk, om ook binnen de organisatie met elkaar in gesprek te gaan en te blijven over dit thema: wat verstaat een ieder onder kindermishandeling, hoe passen we als organisatie de meldcode toe, welke beroepshouding hoort daarbij? Dit helpt om scherp te blijven op signalen, en elkaar ook scherp te houden.

Deze digitale handreiking heeft als doel om het samen (blijven) leren in het team te bevorderen. De handreiking biedt 23 werkvormen met materialen om met het hele team in gesprek te gaan over dit thema, bewust te worden van de eigen overtuigingen en verantwoordelijkheden, en de verschillende vaardigheden te oefenen, zoals het signaleren, het voeren van gesprekken en het steunen van kinderen. De werkvormen zijn gerangschikt op leerdoelen en variëren in zowel inhoud, niveau, vorm als duur.  Zo kan snel een passende werkvorm voor een bijeenkomst gekozen worden. De instructies en het materiaal voor de gekozen werkvorm zijn vervolgens eenvoudig uit te printen.

Het trainersmateriaal is na aanschaf 1 jaar online te gebruiken. Heb je een lidmaatschap bij Augeo? Dan blijft het trainersmateriaal beschikbaar zolang het lidmaatschap actief is.

duur: Door de begeleider zelf te bepalen afhankelijk van de gekozen werkvorm.

Leerdoelen

1. Bewustwording en houding
   Bewustzijn van eigen normen en waarden
   Bewustzijn van eigen belemmerende gedachten
   Verantwoordelijk voelen (voor signaleren en aan de bel trekken)
2. Signaleringsvaardigheden
   Opvallend gedrag herkennen
   Concretiseren van waarnemingen en scheiden waarnemingen en mening/ interpretatie/conclusie
3. Gespreksvaardigheden ouders
   Bespreken met ouders wat je is opgevallen 
   Reageren op emoties van ouder 
   Gesprek voeren met ouders over je zorgen zonder te beschuldigen
4. Gespreksvaardigheden kind en ouders
   Bespreken met kind wat je is opgevallen
   Reageren als een kind je iets vertelt over thuis
5. Veerkrachtversterkende vaardigheden 
   Wat is veerkracht
   Veerkracht van een kind versterken

Leerkracht P(S)O: Werken met een meldcode

Als leerkracht heb je soms zorgen over kinderen. Krijgt het kind thuis wel voldoende aandacht? Kan het veilig opgroeien? In deze cursus leer je wat je kunt doen als je zulke zorgen hebt.

Wat komt aan de orde in de cursus?

• De cursus start met uitleg over de verschillende vormen van kindermishandeling.
• Je leert hoe kindermishandeling kan ontstaan en wat de gevolgen ervan kunnen zijn.
• Vervolgens leer je welke signalen kunnen wijzen op een onveilige opvoedsituatie én wat je met deze signalen kunt doen.
• Je maakt kennis met de Wet meldcode en de vijf stappen van een meldcode.
• Aan de hand van herkenbare casuïstiek leer je wat deze stappen inhouden.

Door de interactieve werkvormen ga je zelf actief aan de slag. De werkvormen worden afgewisseld met animaties en videofragmenten.

Opfrismoment

Deze cursus bevat opfrismomenten. Een opfrismoment is een kort stukje scholing dat extra informatie of verdieping bij een leeronderdeel bevat. Een opfrismoment duurt maximaal 15 minuten. Als een cursus opfrismomenten bevat, dan krijgt de gebruiker deze automatisch toegestuurd drie maanden en een half jaar na het afronden van de scholing. De opfrismomenten zijn niet geaccrediteerd bij de diverse kwaliteitsregisters.

In samenwerking met

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS)

duur: 3 uur

Intern begeleider P(S)O: Werken met een meldcode

Als intern begeleider ondersteun je leerkrachten als zij zorgen hebben over kinderen. Om dit te kunnen doen, is het goed om te weten welke signalen kunnen wijzen op een onveilige opvoedsituatie. En om te weten welke stappen je dan kunt ondernemen. Dat leer je in deze cursus.

Wat komt aan de orde in de cursus?

• De cursus start met informatie over huiselijk geweld en kindermishandeling.
• Vervolgens leer je de vijf stappen van een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling.
• Je leert hoe je voor leerkrachten een laagdrempelig aanspreekpunt kunt zijn.
• Je leert hoe je kunt samenwerken met externe professionals uit bijvoorbeeld het zorg- en adviesteam.
• Je leert hoe je met ouders gesprekken kunt voeren over dit onderwerp.

De cursus maakt gebruik van verschillende werkvormen, animaties en videofragmenten. Hierdoor is de informatie toegankelijk en goed toepasbaar.

Opfrismoment

Deze cursus bevat 2 opfrismomenten. Een opfrismoment is een kort stukje scholing dat extra informatie of verdieping bij een leeronderdeel bevat. Een opfrismoment duurt maximaal 15 minuten. Als een cursus opfrismomenten bevat, dan krijgt de gebruiker deze automatisch toegestuurd drie maanden en een half jaar na het afronden van de scholing. De opfrismomenten zijn niet geaccrediteerd bij de diverse kwaliteitsregisters.

In samenwerking met

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

duur: 2,5 - 3 uur

Algemeen: Kindcheck

De kindcheck is een onderdeel van de Wet meldcode. De kindcheck doe je bij volwassen cliënten of patiënten als je vermoedt dat hun situatie schadelijk kan zijn voor minderjarige kinderen. Je checkt of je cliënt of patiënt kinderen heeft en of die wel veilig zijn. Je doet dat bijvoorbeeld als er sprake is van ernstige depressieve klachten, verslavingsproblemen of partnergeweld.

In deze cursus vertelt Marjon Donkers, adviseur kinderrechten en jeugdbeleid, over de kindcheck.  Aan de hand van videofragmenten en vragen leer je wat de kindcheck inhoudt, waarom het belangrijk is dat je die uitvoert en hoe je dat doet.

Aanvullende informatie

• Naast deze algemene cursus over de kindcheck is er ook een cursus over de kindcheck in de geestelijke gezondheidszorg en de verslavingszorg.
• Toets:nee

duur: 30 minuten

Leerdoelen

• Je leert wat de kindcheck is.
• Je leert wat oudersignalen zijn.
• Je leert wanneer je een kindcheck uitvoert.
• Je leert welke stappen je moet nemen als je zorgen hebt.
• Je wordt je ervan bewust dat bepaalde situaties van ouders schadelijk kunnen zijn voor de ontwikkeling van kinderen.
• Je leert oudersignalen herkennen.
• Je leert hoe je het beste kunt vragen of iemand minderjarige kinderen heeft.
• Je leert hoe je zaken vastlegt in het dossier.

Algemeen: Communiceren over geweld

Veel professionals vinden het moeilijk om met ouders en kinderen te communiceren over geweld. In deze cursus legt kinder- en jeugdpsychiater Professor Adriaenssens uit hoe kennis over de werking van de hersenen kan helpen bij gesprekken over huiselijk geweld. Hij behandelt verschillende casussen en maakt gebruik van animaties en videobeelden.

Tijdens de cursus

In deze cursus wordt onder andere antwoord gegeven op de volgende vragen:

• Hoe herken je hoogoplopende emoties?
• Welke hersengebieden zijn actief tijdens een gesprek?
• Welke gesprekstechnieken helpen als emoties een gesprek belemmeren?

Aanvullende informatie

• Interview: Peter Adriaenssens
• E-college: 0,5 uur
• Module: 0,5 uur
• Toets: ja

duur: 1 uur

Leerdoelen

• Je leert wat een goede basishouding is voor een gesprek.
• Je leert wat de functie van emoties is en welk effect ze hebben op communicatie.
• Je leert welke gesprekstechnieken je kunt gebruiken. Bijvoorbeeld: reflecteren, samenvatten, luisteren, feedback geven.
• Je leert hoe je gebruik kunt maken van de deskundigheid van ouders.

Accreditatie

• ABAN Accreditatie Bureau Algemene Nascholing (ABAN) - KNMG: 0,5 punt
• NVDA Doktersassistenten (CADD van de NVDA): 1 punt
• KCKZ Kenniscentrum Kraamzorg (KCKZ): 1 punt
• VenV Accreditatiebureau Kwaliteitsregister V&V en Register Zorgprofessionals: 1 punt
• KNOV Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV): 1 punt
• ADAP ADAP (Accreditatie Deskundigheidsbevorderende Activiteiten Paramedici): 1 punt

Kind Centraal - Hoe betrek je het kind zelf?

Het lijkt zo logisch. Bij vermoedens van kindermishandeling betrekt je ook de kinderen zelf. Toch blijkt dit in de praktijk makkelijker gezegd dan gedaan. Wat zeg je dan tegen het kind? Wanneer en hoe? In de module Kind Centraal helpen we je op een leuke manier om kinderen nog meer te betrekken. En bovenal begrijp jij dan als geen ander waarom dat zo ontzettend belangrijk is. 

De afzonderlijke oefeningen van Kind Centraal zijn ook te vinden op de website van Augeo. Het voordeel van de cursusvorm is dat alles bij elkaar staat in één pakket en dat het door de beheerders toegevoegd kan worden aan de leeromgeving.

duur: 1,5 uur

Leerdoelen

• Hoe bespreek je je zorgen over de veiligheid of het welzijn van een kind met het kind zelf?
• Hoe vertel je een kind wat je met jouw zorgen gaat doen?
• Informatie geven aan een kind is goed. Maar heb je ook gevraagd wat het kind zelf het liefste wil?
• Je hebt gevraagd naar de mening van het kind. Maar wat doe je daarmee?
• Hoe reageer je wanneer een kind vertelt over wat er thuis allemaal aan de hand is?
• Hoe zorg je dat een kind zich gesteund en gehoord voelt?

Gespreksoefeningen voor onderwijs en kinderopvang

Signalen of vermoedens van onveilige gezinssituaties bespreken met het kind of met de ouders vinden veel professionals lastig. In deze online gespreksoefeningen oefen je de communicatietechnieken die daar houvast bij bieden: Actief Luisteren, Emotieregulatie, en Luisteren Samenvatten en Doorvragen (LSD). De gespreksoefening bestaat steeds uit twee onderdelen: je oefent eerst met een gesprek aan de hand van een videocasus, daarna doe je verdiepingsoefeningen met de betreffende gesprekstechniek.

Hieronder vind je een overzicht van de gespreksoefeningen en voor welke sectoren en professionals deze geschikt zijn.

1. Gespreksoefening met kind: Anouar

   Vooral geschikt voor onderwijs (leerkrachten PO, docenten VO) en kinderopvang (pedagogisch medewerkers)

   Dit is een gesprek met Anouar, een jongen van 12. Je roept hem bij je omdat Anouar uit boosheid een ander kind is aangevlogen. Je wilt hem graag goed begrijpen. Actief luisteren kan je daarbij helpen; dat is een houding waardoor je laat merken dat je echt aandacht hebt en luistert zonder zelf in te vullen of te snel zelf met oplossingen te komen. Je oefent je hierbij ook in het gebruik maken van samenvattingen, het stellen van open en gesloten vragen en het geven van duidelijkheid.

    

2. Gespreksoefening met moeder Shanna

   Vooral geschikt voor primair onderwijs (leerkrachten, intern begeleiders) en kinderopvang (pedagogisch medewerkers)

   Dit is een gesprek met Shanna, die net is bevallen van haar derde kind. Je maakt je zorgen over het gedrag van haar zoon van vier en wil dit met haar bespreken. Je oefent vaardigheden in het  actief naar ouders luisteren en daarbij oog te hebben voor de verbale en non-verbale communicatie. Waarom helpt een goede samenvatting en hoe doe je dat? Ook leer je wanneer het stellen van open of gesloten vragen effectief is in een gesprek.

    

3. Gespreksoefening met moeder: mevrouw Gadema

   Vooral geschikt voor voortgezet onderwijs (docenten, mentoren, zorgcoördinatoren), primair onderwijs (leerkrachten en intern begeleiders) en kinderopvang (leidinggevenden/aandachtsfuntionarissen)

   Dit is een gesprek met mevrouw Gadema die psychische problemen heeft. Je maakt je zorgen over haar dochter en bespreekt deze zorgen met haar. In dergelijke gesprekken kunnen de emoties hoog oplopen en dat kan spannend zijn voor jou als professional. Een aantal gesprekstechnieken kan dan helpen om aandacht aan de emoties te geven zodat deze wat kunnen zakken en je weer verder kan praten over de inhoud. Ook oefen je met doorvragen.

duur: 30 minuten per gespreksoefening

Leerdoelen

1. Je leert Actief luisteren;
   • laten merken dat je echt aandacht hebt en luistert.
   • niet zelf invullen of te snel zelf met oplossingen te komen.
   • verbale en de non-verbale communicatie.
   • aandacht geven aan de inhoud van het gesprek en aan de emoties.
2. Je leert gesprekstechnieken om emoties te reguleren;
   • De interne dialoog benoemen en bespreken
   • Reflecteren
   • De expertise van de ouder/mantelzorger erkennen
   • Handelen als professional
   • Een aanbod doen: help mij om uw kind / partner/ ouder te helpen
3. Je leert Luisteren Samenvatten en Doorvragen (LSD);
   • Luisteren: verbale en non-verbale communicatie.
   • Samenvatten: inhoud en emotie.
   • Doorvragen: open en gesloten vragen.

Leerkrachten PO: Steun bieden in de klas

Ook in Nederland zijn er kinderen die onder zeer moeilijke omstandigheden opgroeien: kinderen die worden verwaarloosd, mishandeld of misbruikt, die opgroeien met een ouder met ernstige psychische- of verslavingsproblemen of bij wie de scheiding van hun ouders met veel geschreeuw en geweld gepaard gaat. Allemaal omstandigheden die langdurig stressvol zijn voor kinderen en grote gevolgen kunnen hebben voor hun ontwikkeling. Ook op school kunnen zij last hebben van de gevolgen en kan het zijn dat zij niet aan leren toekomen. 

Steun van een betrouwbare volwassene is cruciaal om schade te helpen voorkomen. Als leerkracht kan je zo’n betrouwbare volwassene zijn: je ziet kinderen een paar dagen per week, een paar uur per dag en hebt zo veel gelegenheden kinderen de steun te bieden die ze nodig hebben. Door kinderen positieve ervaringen te laten opdoen en hen te helpen zich bij jou en op school veilig te voelen, kun jij een grote rol spelen in het versterken van hun natuurlijke veerkracht. 

duur: 2 uur

Leerdoelen

De cursus bestaat uit 3 onderdelen, die je in eigen tempo en volgorde kunt doorlopen. In het eerste onderdeel van de cursus krijg je handvatten en tips, hoe jij als leerkracht kinderen die thuis onder stressvolle omstandigheden opgroeien kunt steunen. Zo wordt er ingegaan op de vragen:

• Hoe kun je kinderen helpen zich veilig te voelen in de klas?
• Hoe kun je kinderen helpen hun gevoel van stress te verlagen?
• Hoe kun je kinderen helpen om te gaan met ingewikkelde emoties en ongepast gedrag?

Hierna volgt een theoretisch onderdeel, waarin je o.a. leert over:

• de omvang van kinderen die opgroeien in stressvolle omstandigheden.
• de impact van stress.
• veerkracht van kinderen.
• de rol van steun.

Het laatste onderdeel gaat over de randvoorwaarden om een kind te steunen, dat wil zeggen:

• Hoe zorg je ervoor dat je niet te ver gaat in jouw zorg voor kinderen; dat je hen op tijd doorverwijst en goed voor jezelf zorgt?

Primair onderwijs en BSO: Veerkracht versterken

Ieder kind heeft te maken met stress, maar gaat daar niet op dezelfde manier mee om: sommige kinderen zijn veerkrachtiger dan anderen. Wat kun je hier nou mee in het basisonderwijs en buitenschoolse opvang?

De cursus is onderverdeeld in vier thema’s: sociale omgeving, positief zelfbeeld, omgaan met gevoelens en problemen oplossen. Zo leer je bijvoorbeeld over hoe jij een betrouwbare volwassene kunt zijn. Of hoe je een kind helpt positief te denken: over zichzelf, over anderen en de wereld om hen heen.

Per thema delen leerkrachten hun ervaringen en oefen je met kleine opdrachten die je direct in de praktijk kunt brengen.

Deze cursus is gebaseerd op modules van de campagne Expeditie Veerkracht.

duur: 1 uur

Leerdoelen

• Hoe je kinderen helpt relaties op te bouwen
• Hoe je kinderen helpt een positief zelfbeeld  te ontwikkelen
• Hoe je kinderen leert om te gaan met gevoelens
• Hoe je kinderen helpt problemen op te lossen

Primair onderwijs: Steun bieden aan vluchtelingenkinderen

Vluchtelingenkinderen maken vaak een opeenstapeling van stressvolle gebeurtenissen mee en kunnen chronische stress ervaren. De meeste vluchtelingenkinderen zullen zonder professionele hulp hiervan herstellen. Leerkrachten kunnen daar een belangrijke rol bij spelen en de natuurlijke veerkracht van kinderen versterken.  

Uit onderzoek weten we dat steun van betrouwbare volwassenen cruciaal is voor het herstel van kinderen met stressklachten. Leerkrachten kunnen zo’n betrouwbare volwassene zijn, steun bieden en het gevoel van veiligheid van kinderen vergroten. Hiervoor kunnen ze vaardigheden inzetten die zij vaak al benutten voor andere kinderen in de klas. In deze cursus leren leerkrachten over stress bij kinderen en hoe zij daarmee om kunnen gaan. Zodat kinderen zich weer veilig voelen en weer kunnen leren.

In de verschillende onderdelen wordt gewerkt met uiteenlopende werkvormen waaronder casuïstiek en animaties. De lesstof in de cursus is breder toepasbaar dan alleen op vluchtelingenkinderen en komt ten goede aan alle leerlingen. De insteek voor deze cursus is dat je blijft handelen zoals je altijd al doet als leerkracht, maar met extra aandacht voor de achtergrond van vluchtelingenkinderen.

Aanvullende informatie

• De cursus bestaat uit verschillende onderdelen die flexibel en separaat van elkaar kunnen worden gevolgd.
• Toets: ja

duur: 3-4 uur

Leerdoelen

Het eerste onderdeel van de cursus behandelt theorie over opeenstapeling van  stress bij kinderen. In dit onderdeel wordt ook aandacht besteed aan veerkracht en het natuurlijke herstel van kinderen. Hierna volgen 6 thematische onderdelen. Alle onderdelen gaan uit van het perspectief hoe een leerkracht de veerkracht en het herstel van kinderen kan bevorderen.

Thema’s in deze cursus zijn:

• Veiligheid vergroten:
  Zorgen dat een kind zich veilig voelt in de klas door zelf een veilige  persoon te zijn en een veilige schoolomgeving te bieden.
• Emoties hanteren:
  Kinderen ondersteunen bij het begrijpen, uiten en beheersen van hun emoties. Leren omgaan met stressreacties van kinderen.  
• Gedrag reguleren:
  Kinderen ondersteunen met begrip voor hun situatie, zodat leerkrachten gewenst gedrag kunnen stimuleren en ongewenst gedrag kunnen corrigeren op een manier die veilig voelt voor kinderen met chronische stress.
• Relaties stimuleren:
  Een positieve en steunende relatie met vluchtelingenkinderen opbouwen en relaties tussen kinderen onderling stimuleren.
• Ouders betrekken:
  Samenwerken met ouders met begrip voor hun achtergrond, en hun rol als opvoeder en belangrijkste steunfiguur voor hun kind versterken.
• Zorgen voor kinderen en zorgen voor jezelf:
  Leren wanneer hulp ingeschakeld moet worden voor kinderen en inzicht in welke hulp mogelijk is. Zorgen voor jezelf om te voorkomen dat je overweldigd raakt door het verhaal van vluchtelingenkinderen. 

Kinderopvang en primair onderwijs: Grensoverschrijdend gedrag

De cursus Grensoverschrijdend gedrag is primair bedoeld voor medewerkers uit de kinderopvang en het basisonderwijs, maar is ook geschikt voor andere beroepskrachten die werken met kinderen tussen 0 en 12 jaar.

De Brancheorganisatie Kinderopvang heeft in de Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling ook beschreven wat je moet doen bij kindermishandeling door een beroepskracht. De cursus sluit aan bij deze uitbreiding op de meldcode.

De cursus gaat niet uitgebreid in op de signalen die kinderen kunnen uitzenden en de gevolgen die kindermishandeling op de ontwikkeling van kinderen kan hebben. Dergelijke kennis wordt bekend verondersteld.

Aanvullende informatie

In deze editie van het Augeo Magazine kun je onder andere een artikel terugvinden met 10 punten over grensoverschrijdend gedrag.

duur: 1,5 uur

Leerdoelen

• Je leert wat grensoverschrijdend gedrag is en welke vormen van grensoverschrijdend gedrag er zijn.
• Je leert welke stappen je moet ondernemen als je signaleert dat een collega 'over de grens' gaat.
• Je oefent met het bespreken van (vermoedens van) grensoverschrijdend gedrag met een collega en met een bezorgde ouder. Ook de rol van de leidinggevende komt aan de orde.

Primair onderwijs: Sociale veiligheid en wat je wilt weten over pesten

Kinderen leren beter als ze zich veilig voelen. Als leerkracht, intern begeleider of directeur zorg je dagelijks voor die veilige sfeer in de klas en op school. Daarbij maak je je soms zorgen over kinderen, bijvoorbeeld als ze elkaar pesten.

In dit scholingsonderdeel leer je wat jij kunt betekenen voor kinderen die zich onveilig voelen op school door pestgedrag.

De cursus bestaat uit twee delen. Het eerste deel is gericht op het vergroten van je kennis en bewustzijn over werken aan sociale veiligheid op school en een adequate aanpak van pesten. In het tweede deel pas je de kennis uit het eerste deel toe op je eigen werkpraktijk. Je reflecteert aan de hand van casussen op acties die jij/jouw school onderneemt om pesten te voorkomen of te stoppen en krijgt handvatten waarmee je jouw pestaanpak (en die van je school) kunt verbeteren.

duur: 3,5 uur

Leerdoelen

Het eerste deel

• Dit onderdeel start met uitleg over wat werken aan sociale veiligheid op school inhoudt, wat de nieuwe wet ‘Sociale veiligheid op school’ voor jouw school betekent en hoe je daar vorm aan kunt geven.
• Je leert wat kenmerken van pestgedrag zijn en hoe je eigen normen en waarden een rol spelen in het herkennen en aanpakken van pesten.
• Je leert hoe pestgedrag kan ontstaan en hoe je pesten tijdig kunt stoppen door in te grijpen in het groepsproces.
• Je leert waarom het belangrijk is om in je reactie op pestgedrag rekening te houden met de morele ontwikkeling van kinderen.
• Je leert welke gevolgen pesten kan hebben voor kinderen.
• Je oefent aan de hand van herkenbare casuïstiek met het herkennen van signalen van pestgedrag.
• Het onderdeel sluit af met uitleg over wat nodig is voor een effectieve aanpak van pesten op school (werkzame elementen).

Duur: 1,5 uur

Het tweede deel

• Je krijgt inzicht in acties die je als schoolteam kunt ondernemen om pesten te voorkomen of te stoppen.
• Je leert hoe je kinderen bewust kunt maken van wat pesten is en welke gevolgen pesten kan hebben.
• Je staat stil bij manieren waar op je sociaal-emotionele van kinderen kunt stimuleren, zodat ze voor elkaar op durven komen.
• Je krijgt inzicht in hoe je een klasklimaat kunt creëren waarin kinderen zich veilig voelen, goed contact hebben met elkaar en elkaar steunen.
• Je leert hoe je het groepsproces in jouw klas positief kunt beïnvloeden, evenals de verschillende rollen die kinderen innemen bij pesten.
• Je leert op welke manier je in het persoonlijk contact met kinderen en hun ouders pesten kunt voorkomen of stoppen.

Duur: 2 uur

In beide scholingsonderdelen ga je actief aan de slag aan de hand van verschillende werkvormen en videofragmenten.

Toets: ja

Primair onderwijs: Cyberpesten

De komst van het internet en social media heeft het onderwijs veranderd. Dagelijks betrekken leerlingen je bij wat hen online bezighoudt, zowel bij positieve als negatieve gebeurtenissen. Mobieltjes komen jouw klas in, je krijgt vragen van leerlingen en ouders over online gedrag, de klas maakt een groepswhatsapp aan waarin van alles gebeurt enzovoorts. De online wereld biedt leerlingen veel mogelijkheden, maar brengt ook gevaren met zich mee. Zoals cyberpesten.

In dit scholingsonderdeel ga je aan de hand van verschillende werkvormen en videofragmenten actief aan de slag en leer je wat jij kunt betekenen voor leerlingen die zich onveilig voelen op school door cyberpestgedrag.

Aanvullende informatie

• In samenwerking met Stichting Kinderpostzegels Nederland en Stichting Playback.
• De cursus bestaat uit een theoriedeel en drie oefencasussen en wordt afgesloten met een toets

duur: 1,5 - 2 uur

Leerdoelen

• De cursus start met uitleg over wat cyberpesten is, op welke manieren leerlingen elkaar cyberpesten en wat het verschil is met face-to-face pesten.
• Je leert wat signalen van cyberpestgedrag zijn en welke gevolgen cyberpesten kan hebben voor leerlingen.
• Je leert welke factoren een rol spelen in het ontstaan van cyberpestgedrag.
• Je leert wat jij/jouw school kan doen om cyberpesten te voorkomen.
• Je leert hoe jij/jouw school in kan grijpen als leerlingen elkaar cyberpesten.
• Je oefent in drie casussen met het herkennen van signalen van cyberpestgedrag en reageren op cyberpestsituaties.

Onderwijsprofessionals: Huwelijksdwang

Bij huwelijksdwang wordt iemand gedwongen te trouwen, bijvoorbeeld door ouders of andere familieleden. Dit is strafbaar. Uit onderzoek blijkt dat er in Nederland elk jaar enkele honderden slachtoffers zijn van huwelijksdwang. Er zijn ook slachtoffers die zonder identiteitspapieren worden achtergelaten in het land van herkomst. De meeste slachtoffers van huwelijksdwang zijn jongeren. Vaak zijn het meisjes, maar soms ook jongens. Vaak worden de slachtoffers ook bedreigd of mishandeld.

Huwelijksdwang komt vooral voor in gemeenschappen waarin de eer van de groep belangrijk is, zoals in Turkse, Marokkaanse, Surinaams-Hindoestaanse, Somalische, Iraanse, Iraakse, Afghaanse, Pakistaanse, Koerdische, Chinese, Molukse en Roma-gemeenschappen. Ook in orthodoxe kringen komt het voor. Het is niet altijd duidelijk of iemand wordt gedwongen te trouwen. Soms zijn er wel signalen.

Augeo academy en Fier hebben een online cursus gemaakt over huwelijksdwang. Doel van de cursus is dat professionals signalen van huwelijksdwang beter leren herkennen en vervolgens jongeren beter kunnen helpen of doorverwijzen.

In de cursus vertelt een aantal ervaringsdeskundigen hun verhaal. Ook professionals komen aan het woord. Er wordt gebruik gemaakt van interactieve werkvormen om de vertaalslag te maken naar de eigen werkpraktijk.

Opfrismoment

Deze cursus bevat opfrismomenten. Een opfrismoment is een kort stukje scholing dat extra informatie of verdieping bij een leeronderdeel bevat. Een opfrismoment duurt maximaal 15 minuten. Als een cursus opfrismomenten bevat, dan krijgt de gebruiker deze automatisch toegestuurd drie maanden en een half jaar na het afronden van de scholing. De opfrismomenten zijn niet geaccrediteerd bij de diverse kwaliteitsregisters.

Aanvullende informatie

• Bij de ontwikkeling van de cursus hebben Augeo en Fier onder meer samengewerkt met experts op het terrein van huwelijksdwang.
• Toets: ja

duur: 3 uur

Leerdoelen

Je krijgt inzicht in je eigen normen, waarden en belemmeringen rond het thema huwelijksdwang. De cursus gaat in op vragen als:

• Wat is huwelijksdwang en welke rol kan eer daarbij spelen?
• Wat zijn signalen van huwelijksdwang?
• Wat kun je als professional doen met deze signalen?
• Wat kunnen andere (specialistische) professionals voor mij betekenen?

Schadelijke Praktijken

Gedwongen worden te trouwen met iemand die je niet zelf hebt gekozen, mishandeld worden omdat je de eer van de familie hebt aangetast, achtergelaten worden in het herkomstland (van je ouders) omdat je verwestert of genitaal verminkt worden omdat de traditie dit voorschrijft. Ook in Nederland komt dit voor. Het zijn voorbeelden van schadelijke praktijken die in Nederland verboden zijn.
Als professional heb je een belangrijke rol in het voorkomen of stoppen van deze vormen van geweld. Deze cursus biedt je praktische tips hoe je het kan signaleren, er over kan communiceren en wat je kan doen wanneer je vermoedt dat een kind, jongere of volwassene met wie jij werkt hiervan slachtoffer is of dreigt te worden. 

duur: 1,5 uur

Leerdoelen

• Je weet wat schadelijke praktijken zijn en wat de verschillende vormen (huwelijksdwang en achterlating, eergerelateerd geweld,  vrouwelijke genitale verminking) inhouden.
• Je hebt inzicht in de achtergronden die een rol spelen zoals eer, gender en groepsdruk.
• Je bent je bewust van je eigen houding en belemmeringen rondom dit thema.
• Je kent de stappen van de meldcode Eergerelateerd geweld en waarin deze verschilt van de meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling.
• Je weet wat signalen zijn van schadelijke praktijken.
• Je weet bij vermoedens waar je advies kan vragen, welke organisaties je kan benaderen en wat hun rollen en mogelijkheden zijn.
• Je weet hoe te handelen. 
• Je weet wat belangrijke aandachtspunten zijn bij interculturele gespreksvoering.

Accreditatie

• SK Jeugd SKJ: 1.5 punten (ID nummer SKJ214321)

Chauffeurs: Kinderen Veilig

Als chauffeur leerlingenvervoer zie je de kinderen die je vervoert heel regelmatig. Misschien vang je wel eens iets op waardoor je je zorgen maakt. Je hebt het idee dat een kind zich onveilig voelt. Je ziet bijvoorbeeld dat het kind geslagen wordt als je het thuis afzet. Of je hebt het gevoel dat een collega zich grensoverschrijdend gedraagt naar een kind. Wat doe je dan? Dat leer je in de cursus Kinderen veilig.

Tijdens de cursus vertellen twee chauffeurs over hun ervaringen: André maakt zich zorgen over een kind en Claudia over het gedrag van een collega tegenover een kind. Ze vertellen wat ze met deze zorgen hebben gedaan.

Aanvullende informatie

• Deze cursus is ontwikkeld in opdracht van de gemeente Amsterdam
• In samenwerking wet vervoersbedrijven Connexxion en Willemsen de Koning
• Toets: nee

Opfrismomenten

Deze cursus bevat opfrismomenten. Een opfrismoment is een kort stukje scholing dat extra informatie of verdieping bij een leeronderdeel bevat. Een opfrismoment duurt maximaal 15 minuten. Als een cursus opfrismomenten bevat, dan krijgt de gebruiker deze automatisch toegestuurd drie maanden en een half jaar na het afronden van de scholing. De opfrismomenten zijn niet geaccrediteerd bij de diverse kwaliteitsregisters.

duur: 1 uur

Leerdoelen

• Je wordt je ervan bewust dat een kind zich onveilig kan voelen, en dat je een kind dat zich onveilig voelt kan helpen.
• Je leert op welke manieren kinderen onveilig kunnen zijn: bij andere kinderen, bij de chauffeur of bij ouders/verzorgers.
• Je leert hoe je deze onveiligheid kunt opmerken.
• Je leer hoe je deze signalen het beste kunt melden bij je leidinggevende.