Ouders vertrouwen en samenwerken met gezinnen kan wél en gebeurt ook

Waarom trekken ouders niet eerder aan de bel? Waarom hebben ze zelf geen hulp gezocht? Vul het maar in: wachtlijsten in de zorg, niet weten waar of bij wie je terecht kan, geldgebrek, bang voor het ‘wijzende vingertje’, niet meer helder kunnen denken door alle problemen, slechte ervaringen met hulpverlening, angst voor uithuisplaatsing van de kinderen, schaamte, en zo is er nog wel meer te bedenken. Maar bovenal is er bij veel ouders geen vertrouwen. Geen vertrouwen in hulp van buitenaf, geen vertrouwen in de overheid, in de instanties, in de professionals. En mede daardoor durven ouders geen, of niet tijdig, te vragen om hulp of steun.

Dat moet anders. En dat kan ook anders. En dat start bij jezelf. Bij jouw vertrouwen in de gezinnen met wie je werkt.

Heb jij vertrouwen in de gezinnen?

Hoe zit dat me jou als professional? Heb jij vertrouwen in de gezinnen, in de kinderen, in de ouders? Alleen als jij – als professional - vertrouwen hebt, kan er samen gewerkt worden aan een oplossing. En dat kán ook echt. Het vergt wel tijd, en vaak lef en doorzettingsvermogen.

Hieronder zes voorbeelden en inspiratie over vertrouwen, samenwerken en structurele oplossingen:

1. HELPEN als het misgaat en niet: ingrijpen als het misgaat

‘We hebben een meldcode die voor velen - zowel hulpverleners als ouders - als meldplicht voelt. Dat melden houdt ons weg bij zorgzaamheid en helpen. Er is in Nederland gekozen voor de oplossing “ingrijpen als het misgaat”, niet voor “helpen als het misgaat”. Dat beleid leidt ertoe dat ouders vaak geen hulp durven zoeken. Wat gaat er gebeuren als ik mijn problemen bespreek? Halen ze dan de kinderen uit huis? Dát is nu de reflex van ouders, in plaats van: wat fijn dat ik geholpen word.’ Aan het woord is Peter Dijkshoorn. Hij en nog twee ervaren professionals over hoe we de drempel kunnen verlagen.

Hoe creëren we een samenleving waarin ouders zelf om hulp durven vragen? ›

2. Hoe het Brunssum goed lukt om samen te werken met gezinnen

Als er (vaak nadat het uit de hand is gelopen) hulp op gang komt voor een gezin, zijn daar veel partijen bij betrokken. Verschillen in cultuur, visie en onvoldoende kennis over elkaars expertise staan een soepele samenwerking vaak in de weg. Het team Jeugd van de gemeente Brunssum lukt het wel om goed samen te werken als het gaat om het waarborgen van de veiligheid in gezinnen en het inzetten van passende hulp. Op 7 domeinen brachten ze knelpunten in kaart én effectieve oplossingen.

Team Jeugd uit Brunssum werkt goed samen rondom gezinnen ›

3. Vertrouwen in elkaar moet leidend zijn

Vertrouwen is een cruciaal gegeven in de hulp aan gezinnen waar kindermishandeling of partnergeweld speelt. Het onderlinge vertrouwen tussen de gezinsleden en het vertrouwen in de hulpverlening zijn vaak beschadigd. Om het geweld te kunnen stoppen en de problemen te verminderen moet dat vertrouwen hersteld worden. Gezinnen moeten wéten dat hulpverleners ze willen helpen en het beste met ze voor hebben. Dat kan alleen als hulpverleners op hun beurt vertrouwen hebben in gezinnen. Ze moeten beseffen dat de meeste ouders het beste voorhebben met hun kinderen en zelf best weten wat nodig is om hun situatie te verbeteren. Daarnaast moeten professionals ook elkaar vertrouwen en de organisaties waar ze werken en de gemeentes moeten erop vertrouwen dat de professionals hun taak goed uitvoeren. Dit wil overigens niet zeggen dat je nooit moet controleren of verifiëren, maar vertrouwen moet wel leidend zijn.

In dit artikel lees je meer over hoe je beoordeelt of gezinnen met complexe problemen in jouw gemeente goed geholpen worden.

Hoe worden gezinnen met complexe problemen goed geholpen? ›

4. Meldcode is geen meldplicht; en waarom een beschermingscode veel beter is

Bij het woord ‘meldcode’ krijgt menig ouder het benauwd. Sommige professionals trouwens ook. Veel mensen denken dat het gaat om een meldplicht en dat is onjuist. Het stappenplan is bedoeld om kinderen te beschermen en in een vroeg stadium hulp te bieden als dat nodig is. Kunnen we het niet ‘beschermingscode’ gaan noemen?

Lees het pleidooi van Marielle Dekker (directeur Augeo Foundation): Mishandeling stoppen voor het begonnen is ›

5. Oog hebben voor de persoon die de ouders zijn is cruciaal

Preventie of aanpak van wat we verwaarlozing of kindermishandeling noemen, vraagt om ondersteuning van kwetsbaar ouderschap en opvoederschap. Niet alleen met wat opvoedhulp, maar vooral door ruimhartig en barmhartig onderliggende gezinsproblemen, zoals schulden, daadwerkelijk samen met ouders aan te pakken. Oog hebben voor de persoon die de ouders zijn, hun ouderschap, is hierbij cruciaal. Om vervolgens oog te hebben voor het complex aan problemen dat hun ‘doen’ beïnvloedt.

Ouderschap gaat over meer dan opvoeden ›

6. Een gezinsgerichte aanpak op school helpt kinderen die het thuis moeilijk hebben

Op een basisschool in Den Haag krijgen kinderen die thuis problemen meemaken niet alleen extra steun op school, ook hun ouders worden actief betrokken bij de hulp. Deze gezinsgerichte aanpak blijkt effectief voor kinderen die in het reguliere systeem vaak vastlopen. Het is een mooi voorbeeld hoe traumasensitief onderwijs én goede samenwerking een kind verder kunnen helpen…

Over traumasensitief werken en een gezinsgerichte aanpak ›