‘Maak het gezellig en gebruik je creativiteit’

Al zestien jaar vertellen kinderen in zijn tvprogramma Taarten van Abel over moeilijke dingen die ze hebben meegemaakt. Waarom zijn ze zo openhartig tegen de presentator? Siemon de Jong: ‘Ik vertel ook veel over mezelf, maar dat zie je niet op tv.’

‘Ik word erom geroemd dat mijn gesprekken met kinderen zo gelijkwaardig zijn’, vertelt Siemon de Jong in zijn Amsterdamse zaak. ‘Dat komt doordat ik kinderen als ervaringsdeskundigen zie. Zij hebben iets meegemaakt en leggen mij uit hoe dat is. Ook belangrijk: de ouders zijn er niet bij. Vroeger was dat wel zo, maar ouders hebben ook verhalen. Als je niet uitkijkt, zit je die ouders te therapeuten, terwijl het om het kind gaat. Nu ben ik natuurlijk geen therapeut, maar toch. Ik ben er voor het kind, dat moet ruimte krijgen.’

We vroegen De Jong om te reageren op fragmenten uit zijn eigen tv-programma die goed laten zien hoe hij met kinderen praat.

Fragment uit de aflevering ‘Een taart voor een pleeggezin’

Halimatu (10) woonde in een pleeggezin, waar ze weg moest omdat er vaak ruzie was.

Halimatu: ‘Ik en Hanna maakten best wel vaak ruzie en we waren ook best wel vaak boos.’
Abel: ‘Daar wil je ook een beetje verontschuldigingen voor aanbieden.’
Halimatu: ‘Ja.’
Abel: ‘Mis je Hanna wel een beetje?’
Halimatu: ‘Een beetje.’
Abel: ‘Wat mis je dan van haar?’
Halimatu: ‘Dat we speelden samen. Eerst ging het altijd best wel goed. Op een gegeven moment waren we leuk aan het spelen en ging het verkeerd.’
Abel: ‘Weet je waarom het verkeerd ging?’
Halimatu: ‘We kregen gewoon ruzie om kleine dingetjes.’
Abel: ‘En je kon het niet ontwijken?’
Halimatu: ‘Nee.’
Abel: ‘Ruzie maken is niet zo moeilijk, maar weer goed maken is vaak zo moeilijk, hè.’

De Jong: ‘Nu ik dit terugzie, denk ik dat mijn soort van terloopse manier van vragen stellen de reden is waarom kinderen me veel vertellen. Ik heb daar geen strategie voor. Zo ben ik gewoon. Er is een man afgestudeerd op Taarten van Abel en hij noemde het ‘verdunde ernst’. Ik kan gewichtige zaken lichter brengen. Op televisie zie je het niet terug, daar is Abel een heel neutraal figuur, maar ik vertel veel over mezelf. Over waar ik bang voor ben of wat ik moeilijk vind. Ik durf mezelf te laten zien, waardoor kinderen dat ook durven. Kinderen praten vanuit hun hart. Als je als gesprekspartner oprecht bent, voelen zij dat. Net als dit meisje Halimatu. Ze zat al heel lang in de jeugdzorg en had ongetwijfeld met allerlei hulpverleners gepraat. Dat ze me veel vertelde, heeft er waarschijnlijk ook mee te maken dat we ondertussen een taart versierden. We hebben altijd een gezellige dag, hoe ellendig het verhaal ook is. Mijn advies aan hulpverleners is: maak het gezellig en gebruik je creativiteit. Doé iets samen. Een kind praat dan gemakkelijker dan als je er eens even voor gaat zitten.’

 

Fragment uit de aflevering ‘Een taart voor de behandelboerderij’

Manuela (12) woonde een paar jaar op een behandelboerderij. Ze heeft er veel geleerd, bijvoorbeeld hoe ze zich thuis moet gedragen.

Abel: ’Op mij kom je heel rustig over. Maar je hebt ook een ander gezicht.’
Manuela: ‘Ja.’
Abel: ‘Leg me eens uit, hoe is dat?’
Manuela: ‘Chagrijnig.’
Abel: ‘Leg eens even uit, voor mensen die niet weten wat chagrijnig is?’
Manuela: ‘Dat is dat je heel boos kan kijken.’
Abel: ‘Alleen kijken?’
Manuela: ‘En praten.’
Abel: ‘Van wie heb jij chagrijnig zijn geleerd?’
Manuela: ‘Van m’n opa en oma van m’n vaders kant.’
Abel: ‘En mama, is ze vrolijk of chagrijnig?’
Manuela: ‘Vrolijk en chagrijnig.’

De Jong: ‘Achter dat woord chagrijnig kan veel schuilgaan. Dat triggert mij. Wat betekent dat woord voor Manuela? Is ze eigenlijk doodongelukkig, bedoelt ze dat? Als ik haar dat zou vragen, loop ik het risico dat ik haar iets in de mond leg. Waardoor ze met een antwoord komt dat niet helemaal uit haarzelf komt. Dus vraag ik heel droog wat dat chagrijnige betekent. Tussen de regels door kwam er allerlei informatie. Haar opa en oma zijn chagrijnig en haar moeder soms ook.

Dat zou heel goed een weerslag op dit meisje kunnen hebben. Ik ben me er eerlijk gezegd niet zo bewust van, maar ik zie wel dat door mijn objectieve manier van vragen stellen en de ruimte die ik geef, er antwoorden komen waar ik nooit aan had gedacht. Ik ben niet vooringenomen, dat is het denk ik. Ik hoef van tevoren ook niet van alles te weten. Het gaat om het nu. Er is iets aan de hand en daar hebben we het over. Een beetje luchtig, dát.’

Geschreven door Deborah Ligtenberg

Vorige

Home

Volgende

Kinderopvangspecial 2019

Wat doe jij?
Het complete magazine in PDF-formaat. Download en lees (pdf)

Als het thuis niet veilig is?

Leer kindermishandeling te herkennen en te werken met de meldcode. Bekijk de online scholing

Ik wil contact met Augeo

Heb je een vraag over de Kinderopvangspecial 2019 of wil je graag een adviseur spreken? Neem contact met ons op