1. Actueel
  2. Tegenslag en trauma in de kindertijd: wat weten we over de impact daarvan?

Tegenslag en trauma in de kindertijd: wat weten we over de impact daarvan?

Onlangs kwam er een onderzoek naar buiten waarin werd aangetoond dat tegenslagen de hersenen permanent kunnen veranderen. Hoe zit dat? En wat kunnen nog meer langetermijngevolgen zijn van ingrijpende ervaringen in de kindertijd? En is zoiets dan permanent, of is dit te herstellen of om te buigen naar iets positiefs?

Tegenslag en trauma in de kindertijd: wat weten we over de impact daarvan?

Eerst over dat hersenonderzoek. Neurowetenschappers van het Radboudumc richtten zich voor dit onderzoek specifiek op gebeurtenissen waarvan bekend is dat ze een negatief effect hebben op de ontwikkeling. Denk bijvoorbeeld aan roken van de moeder tijdens de zwangerschap, complicaties bij de bevalling, misbruik of een groot ongeluk. Ze tonen aan dat dit soort tegenslagen het functioneren van je hersenen blijvend kunnen veranderen. Een van de onderzoekers zegt: ‘Ik vind het heel bijzonder dat we de invloed van gebeurtenissen die soms wel 25 jaar geleden plaatsvonden nog kunnen terugvinden in de hersenen’. De wetenschappers verwachten dat hun bevindingen uiteindelijk kunnen bijdragen aan het vroeger opsporen van psychiatrische aandoeningen. Daardoor kunnen zorgverleners patiënten eerder en effectiever behandelen.

Gevolgen voor leefstijl en gezondheid

Er is al veel meer onderzoek gedaan naar de langetermijngevolgen van trauma en ingrijpende gebeurtenissen in de kindertijd. Als een kind opgroeit met veel stress, angst en onzekerheid kan dat levenslang gevolgen hebben. Dit kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door seksueel misbruik, lichamelijke of psychische mishandeling, het overlijden van een ouder of chronisch gepest worden. Hoe meer van die nare dingen je meemaakt, hoe groter de kans op een ongezonde leefstijl, ernstige ziektes en chronische aandoeningen. Augeo Foundation maakte hierover een zesdelige reeks van infographics

Factoren die positief bijdragen

Nare gebeurtenissen zijn niet altijd te voorkomen. Maar er zijn wél factoren die de kans op negatieve gevolgen verkleinen en veerkracht versterken. Belangrijk daarbij is steun van mensen uit de omgeving van een kind en dingen als het kunnen volgen van goed onderwijs, het wonen in een schoon huis, het hebben van structuur en routine. De effecten van die ‘beschermende factoren’ in de kindertijd zijn bijvoorbeeld: minder vaak obesitas, minder vaak drugsgebruik, beter slapen en hechtere familiebanden. Hoe dat precies zit, is uiteengezet in deze infographic.