'Veilig Thuis dweilt met de kraan open bij hulp aan gezinnen'

Ook is een publiekscampagne gelanceerd die burgers aanmoedigt iets te doen met zorgen over andermans gezin. Zoals? Advies vragen bij het overbelaste Veilig Thuis...

Veilig Thuis dweilt met de kraan open. Een mengkraan, waarin armoede, verslaving, werkeloosheid, (v)echtscheidingen en onverwerkte jeugdervaringen samenvloeien tot een eindeloze stroom nieuwe geweldsincidenten. En na een dweilactie van Veilig Thuis komen wijkteams, jeugdbeschermingsorganisaties, vrouwenopvang of de Raad voor de Kinderbescherming in actie.

De lezer herkent amper het verschil tussen deze organisaties, maar ziet het ene na het andere bericht over hun afzonderlijke problemen. Zo lazen we eind 2018 dat 3000 kinderen op wachtlijsten staan van de Raad voor de Kinderbescherming en dat aanbesteding van jeugdbescherming misliep. De Kamerdebatten daarover zijn nauwelijks bedaard of de wachtlijsten bij Veilig Thuis leiden tot nieuwe Kamervragen.

Het samenvloeien van armoede, psychische problemen en verslaving geeft te denken en te doen

Het een voor een uitlichten van problemen helpt organisaties uit die lange jeugdbeschermingsketen onvoldoende. Bovendien stimuleert dit slachtoffers en plegers van gezinsgeweld niet om hulp te zoeken. De mengkraan moet dicht, door te signaleren dat die openstaat en door eraan te draaien. Het samenvloeien van alle verschillende problemen die spelen in een gezin geeft te denken en te doen. Ouderschap is dan broos en kwetsbaar. Deze gezinsproblemen blijvend oplossen is een moeizaam pad. Dus moeten we onderweg ouders en kinderen beter ondersteunen. Vóórdat, tijdens en nádat geweld uitbarst.

Versterk hun levensvaardigheden en bevorder steun uit het eigen netwerk. Verhelp oud zeer en agressie van ouders met geestelijke gezondheidszorg. Behandel direct geweldstrauma's van kinderen en wacht schade niet af. Bied hun extra steun op school en buitenschoolse activiteiten. En geef hulpverleners meer contacttijd.
Kwetsbare ouders voelen zich niet gesteund in tv-spotjes waarin een familielid zich wegdraait van een moeder en deze als agressief bestempelt, terwijl haar kind zielig naar een teddybeer staart. De nieuwe spotjes willen machteloosheid van omstanders doorbreken. Maar publiekscampagnes kunnen zich ook rechtstreeks richten op bewustwording en handelingsperspectief voor slachtoffers en plegers. Met thema's als: 'Over sommige geheimen moet je praten', 'Maak van je echtscheiding geen vechtscheiding', 'Geweld in huis? Hulp helpt' of 'Partnergeweld doet je kind meer pijn dan je lief is'.
Ook al sluiten we de kraan, dweilen blijft nodig. Gemeenten moeten die dweil oppakken, bij alle hoekpunten. Zij zijn verantwoordelijk voor de schakels die Veilig Thuis, jeugdbescherming, opvang en wijkteams verbinden tot één beschermingsketen.

Ze hebben nu elk een net iets andere manier om bij dezelfde gezinnen onveiligheid in kaart te brengen, te beoordelen en verhelpen. Ze wachten veel op elkaar en kunnen elkaars werk niet overnemen bij wachtlijsten. Het aanpakken van praktische bezwaren en regelingen die effectiviteit in de weg staan, is een taak van overheden. Gemeenten zouden zelf het proces moeten monitoren en managers gezamenlijk verantwoordelijk stellen voor de totale doorlooptijden. In een convenant kan het Rijk concrete doelen stellen om wachtlijsten te voorkomen.
Zo'n gezamenlijke krachtsinspanning steunt organisaties, en vooral ouders en kinderen die hulp hard nodig hebben voor een veiliger thuis.

Dit artikel staat als ingezonden brief in Trouw (20-2-2019).