OpPepper App helpt kinderen hun veerkracht te versterken

Wat is veerkracht?

Veerkracht is het vermogen om na tegenslag en ingrijpende ervaringen terug te veren, goed te functioneren op verschillende gebieden en door te groeien. Het is geen vaststaande eigenschap, maar een proces dat zich ontwikkelt. Er zijn veel dingen die veerkracht kunnen versterken, zoals steun van anderen, ontspanningsoefeningen of het leren omgaan met stress. De OpPepper App helpt kinderen door middel van korte, speelse oefeningen – de ‘OpPeppers’ - te ontdekken wat voor hen werkt. Kinderen ervaren dat ze zelf stappen kunnen zetten om zich beter te voelen.

Zorgvuldig ontwikkeld en wetenschappelijk onderbouwd

De ontwikkeling van de app is niet over één nacht ijs gegaan. De app is ontwikkeld samen met experts op het gebied van trauma en veerkracht, met professionals uit de praktijk en met kinderen zelf. De app werd meerdere keren getest en aangepast op basis van wat er in pilots naar voren kwam.

De oefeningen zijn gebaseerd op wat uit wetenschappelijke literatuur bekend is over de werkzame elementen van veerkracht, zoals: het omgaan met stress (coping), vertrouwen in eigen kunnen (zelfeffectiviteit), het reguleren van emoties en gedrag (zelf-regulatie) en steun uit het netwerk. De app biedt een breed palet van oefeningen, waardoor er altijd wel iets bij zit wat een kind aanspreekt en wat bij het kind past.

Naomi vanDamme, gz-psycholoog gespecialiseerd in trauma, benadrukt: ‘Je herkent echt de wetenschappelijke achtergrond, van wat we nu weten uit internationaal onderzoek over veerkracht. Dat is echt een kracht. Je leert kinderen bijvoorbeeld om hun steunnetwerk in kaart te brengen of hoe ze een doel kunnen opsplitsen, dat draagt bij aan regulerende vaardigheden.’

De app sluit ook goed aan bij de praktijk, zowel qua taalgebruik als inhoud. Jeugdprofessional veiligheidsproblematiek Renate: ‘De gebruikte termen en woorden in de app passen bij de dagelijkse praktijk. Het past bij het gewone leven om na te denken over wat je ontspanning geeft, wat je blij maakt en wat je kan doen bij tegenslagen. De app geeft taal aan veerkracht voor kinderen.’

Hoe werkt de OpPepper App?

De app begint met een korte check-in: hoe voel je je vandaag? Op basis van dat antwoord kiest het kind een oefening uit drie OpPeppers die past bij die stemming. Bijvoorbeeld een opdracht om stil te staan bij een positief moment, het ombuigen van negatieve gedachtes of een ademhalingsoefening. Kinderen kunnen steeds terugkomen naar de app om nieuwe OpPeppers te ontdekken of eerdere oefeningen te herhalen. Een kind kan de app zelf en alleen doen, maar als het ergens mee zit moet het wel ergens terecht kunnen. De app laat hen daarom ook inzien aan wie ze hulp kunnen vragen als ze iets moeilijk vinden. 

Zo bouwen kinderen stap voor stap aan hun eigen ‘gereedschapskist’. De oefeningen zijn concreet en praktisch en kinderen kunnen er zélf mee aan de slag, iets wat juist belangrijk is voor deze kinderen. Naomi: ‘Je gaat de app in, en je hebt iets dat je concreet kan doen, en ook erna. Het kind leert echt iets zonder dat je het doorhebt. Daarbij komt zowel het lichamelijke als het cognitieve terug in de app.’

Renate ziet in haar werk hoe waardevol dat is: ‘Het is een hele laagdrempelige manier voor kinderen om met dit onderwerp bezig te zijn, om tools te krijgen. Je kan kinderen binnen een situatie waarin veel gebeurt een gevoel van regie geven, waar je wél zelf op kan inzetten als je je gespannen voelt.’

Ook Pien, werkzaam bij Veilig Thuis, denk dat dit heel fijn kan zijn voor kinderen: ‘Het is echt iets van hen, de kinderen — ze hebben zelf de toegang.’

Hoe gebruik je de app als professional?

De OpPepper App is geen interventie of behandelapp, maar een laagdrempelig hulpmiddel dat professionals kunnen aanbieden aan ieder kind dat spanning, stress of tegenslag ervaart. Het maakt niet uit wat er precies speelt - de oefeningen helpen kinderen om beter met gevoelens om te gaan en hun veerkracht te versterken. Renate benadrukt een extra voordeel van de app :‘Door de app aan te bevelen, laat je als professional aan de kinderen merken: ik ben je niet vergeten.’ 

De app is ontwikkeld voor kinderen van ongeveer 8 tot 12 jaar, maar per kind kan het verschillen hoe goed deze aansluit: de professional maakt daar een inschatting over. Kinderen kunnen de app zelfstandig gebruiken op een telefoon of tablet van bijvoorbeeld hun ouders. Voor jongere kinderen gebeurt dat vaak samen met een ouder of professional. Zo kunnen kinderen op een veilige en begeleide manier de oefeningen en handvatten die hen helpen hun veerkracht te versterken ontdekken.

Pien: ‘Het hoeft geen app te zijn die alles oplost. Het is fijn als je iets kan aanreiken aan een kind, dat ze worden geprikkeld om aan hun veerkracht te werken. En dat kan voor alle kinderen die wat (ingrijpends) meemaken. Dit maakt het ook makkelijk en fijn om het als professional te gebruiken.’

Als professional kun je daarbij wel zelf de link leggen naar de specifieke situatie waarin het kind zit of mee te maken heeft. 

De luchtige toon en speelse oefeningen maken de app waardevol. Naomi: ‘Je hoeft in de app niet terug te denken aan de negatieve dingen. Het is luchtig en daardoor waardevol, ook voor kinderen die nog niet geconfronteerd willen worden met de negatieve dingen. Daardoor worden kinderen uitgenodigd om de app te proberen. Terwijl als je al heel zwaar erin gaat, kinderen denken “Dat is niet voor mij”. Het raakt een bredere doelgroep, maar je verliest niet de doelgroep waar je je op richt.’

Een cadeautje voor kinderen

De OpPepper App kan kinderen helpen om grip te krijgen op wat ze voelen, en biedt professionals een eenvoudige manier om daar samen aandacht aan te geven.

Renate: ‘De app is luchtig en het is er iedere dag. Dat is echt anders dan een behandeling.’ En zelfs als kinderen de app niet elke dag gebruiken, blijft hij waardevol, zegt ze: ‘De app kan houvast bieden als het weer even minder gaat.’

De drie professionals hopen dat veel meer professionals het belang van de app gaan inzien en deze samen met kinderen gaan ontdekken. Pien: ‘Het kan een cadeautje zijn voor een kind om op deze app gewezen te worden. Je helpt ze op een basaal niveau stress en spanning te reguleren. Je wilt dat gunnen als je weet dat het niet altijd goed gaat thuis. En aan de professionals zelf: ga het zelf ook uitproberen en testen.’
Renate voegt toe: ‘Ga het gewoon doen en maak het niet te groot. De kracht is dat het laagdrempelig is, door het gewoon te doen word je er ook door verrast.’
En Naomi besluit: ‘Ik wens dat veel kinderen die stip op de horizon zien en zich begrepen en gezien voelen. Dat gun ik aan heel veel kinderen.’